Polska gospodarka cierpi

Florian Hassel, Süddeutsche.de, 17.05.2016

 „Bezrobocie w Polsce jest niskie, gospodarka rośnie, a mimo to polską gospodarkę czekają problemy. Odkąd do władzy doszło prawicowo-populistyczne PiS, rosną wydatki, inwestorzy się wycofują, a polska waluta traci na wartości” – pisze Florian Hassel na łamach sueddeutsche.de.

Dla milionów Polaków zasiłek na dzieci, wprowadzony przez PiS, jest dodatkowym dochodem, który przeznacza się na konsumpcję. Dla dealerów opla, audi czy toyoty nadeszły dobre czasy. Sprzedaż samochodów w kwietniu wzrosła o 22% w porównaniu do tego samego miesiąca ubiegłego roku. Bezrobocie jest niskie, gospodarka rośnie – i to jest ta pozytywna strona polskiej gospodarki. Drugą stroną medalu są wydatki PiS-u. Polska waluta straciła już 10% na wartości. Przedsiębiorstwa notowane na giełdzie straciły około 50 miliardów dolarów na wartości. Unia Europejska coraz mocniej krytykuje Polskę, a oceny agencji ratingowych także nie są pozytywne.

Wszystko zaczęło się w maju ubiegłego roku, kiedy Andrzej Duda wygrał pierwszą turę wyborów prezydenckich. W kampanii wyborczej padło dużo obietnic: zasiłek na dzieci, obniżenie wieku emerytalnego, podwyższenie kwoty wolnej od podatku, specjalne opodatkowanie banków i sieci handlowych. Duda został prezydentem, a w październiku PiS wygrał wybory do parlamentu. Bardzo szybko wprowadzono szereg zmian. Media publiczne zostały podporządkowane rządowi. Funkcję prokuratora generalnego połączono z funkcją ministra sprawiedliwości, co praktycznie oznacza zniesienie trójpodziału władzy. Równolegle zaczęto realizować część obietnic z kampanii wyborczej.

Pierwszym szokiem z perspektywy gospodarczej było obniżenie ratingu dla Polski przez agencję Standard&Poor’s. Po oczekiwanej w maju decyzji drugiej agencji, Moody’s, też nie spodziewano się nic dobrego. Doszło nawet do tego, że minister skarbu próbował wywrzeć nacisk na Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, żeby do czasu ogłoszenia decyzji przez Moody’s nie wypowiadał się w mediach. To wyszło na jaw i polska waluta znowu straciła na wartości. Decyzja podjęta przez Moody’s w maju była lepsza niż oczekiwano, złoty trochę się umocnił, co jednak nie zmieniło negatywnej opinii agencji ratingowej o perspektywie rozwoju polskiej gospodarki.

Utrata wartości złotego jest widoczna dla każdego, a zwłaszcza dla tych, którzy śledzą giełdę. Polskie spółki straciły około 50 miliardów dolarów na wartości. Tylko w styczniu i lutym odpłynęło z polskiej giełdy ponad 5,5 mld euro, to jest 1,3% polskiego PKB. Inwestorzy sprzedają akcje i papiery wartościowe, a przecież Polska jest uzależniona od kapitału zagranicznego. Moody’s ostrzega, że jeżeli dalej wszystko będzie szło w tym kierunku, to jest bardzo prawdopodobne obniżenie ratingu Polski we wrześniu.

Następnym problemem są wydatki polskiego rządu. Jeśli rząd spełni obietnice z kampanii wyborczej i będzie dawał kolejne prezenty swoim wyborcom, to zadłużenie Polski już w przyszłym roku przekroczy poziom dozwolony w Unii Europejskiej. Wprowadzenie specjalnego podatku bankowego już teraz doprowadza do tego, że banki udzielają o wiele mniej kredytów, co dla gospodarki jest bardzo szkodliwe. Kolejnym poważnym zagrożeniem dla sektora bankowego – i tym samym dla polskiej gospodarki – jest planowane odciążenie tak zwanych „frankowiczów”. Jeżeli taka ustawa wejdzie w życie, to banki zostaną obciążone kwotą, która przekracza czterokrotnie ich zyski z ubiegłego roku. Niestety, trzeba się liczyć z tym, że ustawa zostanie przeforsowana, bo sam szef PiS, Jarosław Kaczyński, opowiedział się  za przewalutowaniem kredytów frankowych, nazywając je „nowoczesną formą niewolnictwa”.

Streszczenie: M. Dyjak-Diederich

Artykuł oryginalny: Polens Wirtschaft leidet unter ihrer nationalistischen Regierung